In navolging van de theorie van Carl Gustav Jung (26 juli 1875 – 6 juni 1961) kent de menselijke psyche 3 lagen: het bewuste, het persoonlijk onderbewuste en het collectief onderbewuste.
Het persoonlijk onderbewuste bevat al datgene wat wij ons niet, of niet meer, bewust zijn. De onbewuste lagen kunnen zich wel opdringen of tonen aan het bewuste. Vaak gebeurt dit in symbooltaal via onze dromen, dagdromen en ook via spontane tekeningen. Zo worden onbewuste lagen weer bewust. De NEI-therapie die Het spoor naar Hamelen biedt is er ook op gericht om de onbewuste lagen weer bewust te maken. De belangrijkste reden is dat de tegenstromen in het onderbewuste ons af kunnen houden van onze doelstellingen en ons geluk.
Ook het collectief onderbewuste kan ons inzichten geven. Jung heeft laten zien dat het collectief onderbewuste spreekt door middel van archetypen. Voorbeelden van archetypen zijn: de priester, de messias, de saboteur, het kind en de dief. De archetypen zijn niet goed of fout, ze vormen een gemeenschappelijk taal met een universele betekenis. Toch kunnen de archetypen ook een persoonlijke interpretatie hebben en het is aanvoelen wat voorrang heeft.